แนะนำก่อน… IKIGAI คือ วิถีการใช้ชีวิตที่ชาวญี่ปุ่นแนะนำและสืบทอดกันมา ว่าด้วยการใช้ชีวิตแบบที่ทำให้เราอยากตื่นขึ้นมาในทุก ๆ เช้าเพื่อใช้ชีวิตในแบบของตนเอง หลายครั้งที่ชีวิตตื่นขึ้นมาและเกิดสังสัยว่าเราตื่นขึ้นมาเพื่ออะไร มีชีวิตต่อไปเพื่ออะไร นั้นเป็นเพราะเรายังขาดคำตอบของวิถีชีวิตแบบ IKIGAI
แล้วถ้าลองประยุกต์ใช้ IKIGAI กับการเรียนรู้ล่ะ! มันก็น่าจะเป็นวิถีที่ทำให้เราอยากจะเรียนรู้ต่อไป พัฒนาตนเองไปสู่สิ่งใหม่ ๆ โดยที่ทำให้เราไม่รู้สึกเหนื่อย เครียด และวิตกกังวลกับสิ่งที่ต้องเรียนรู้ มาลองดูกันมั้ย
เริ่มต้นที่
เข้าใจเสา 4 ต้นที่เป็นพื้นฐานหลักของ IKIGAI เสียก่อน โดยลองนำมาเปรียบเทียบเข้ากับการเรียนรู้ แล้วมองแบบทื่อ ๆ ด้วยการมองด้านเดียว
- เรียนในสิ่งที่รัก โอ้ว! เป็นข้อที่เข้าใจไม่ยากเลย เรารับรู้หรือได้เห็นตัวอย่างรอบข้างมาตลอด ของการเรียนรู้ในสิ่งที่รัก มันเต็มไปด้วยพลัง แต่จะเรียนรู้ได้ไม่ตลอดเวลา ถ้าไม่สามารถสร้างประโยชน์ได้ มันก็จะเป็นแค่งานอดิเรก -ก็ไม่ผิดนะ
- เรียนในสิ่งที่ทำได้ดี หรืออาจเรียกว่าการมีพรสวรรค์ ช่างเป็นการเรียนรู้มีง่ายดาย แต่อาจไม่ทำประโยชน์ทั้งกับตัวเราและคนอื่น ถ้ามันไม่เป็นที่ต้องการของใครเลย หรืออาจยิ่งแย่ถ้าเราไม่ชอบเข้าไปอีก -แต่มันสบายดีนะ
- เรียนเพื่อสร้างรายได้ ก็คงไม่ต้องอธิบายกันมากเพราะกระบวนคิดต่อระบบการศึกษาทุกวันนี้ มันพาให้เราต้องพบเจอสถานการณ์แบบนี้ ซึ่งมันก็จำเป็นจริง ๆ และคงไม่มีใครปฏิเสธการหารายได้ ขึ้นกับว่าเราจะทนมันได้มั้ยถ้าเราไม่ชอบ -ทนเอาหน่อย
- เรียนตามเทรน คงไม่มีใครปฏิเสธมุมมองนี้ได้เมื่อโลกเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ทั้งอาชีพ ธุรกิจ และสังคม มันจำเป็นแน่นอนถ้าจะตามโลกให้ทัน แต่เราจะอดทนตามไปได้แค่ไหน แล้วมันจะเหมาะสมกับเราหรือไม่ -ต้องลุ้นเอา
เมื่อเห็นมุมมองพื้นฐานของ IKIGAI ทั้ง 4 ด้านแล้ว ในขั้นต่อมาลองเอาทั้งสองด้านมาผนวกเข้าด้วยกัน เพื่อให้ได้มุมมองที่จริงมากขึ้น
- รัก + ทำได้ดี สิ่งที่ได้จะกลายเป็นแรงผลักดัน เราจะเรียนรู้ไปด้วยความมีพลัง มีความต้องการที่จะเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง โดยไม่ต้องมีรางวัลใด ๆ และนั่นเองที่เป็นปัญหา เพราะมันก็ยังเป็นได้แค่งานอดิเรกที่เราทำเมื่อเวลาเหลือเท่านั้น มันจึงเหมาะที่จะใช้กับการเริ่มต้นทำอะไรใหม่ ๆ ที่เราสนใจ
- รัก + ตามเทรน มันจะกลายเป็นภารกิจ เพราะคุณพอใจที่จะเรียนและโลกกำลังต้องการมัน แต่มันก็ยังไม่ใช่สิ่งที่คุณจะเรียนรู้มันได้ตลอด โดยมันจะเป็นภารกิจเพื่อช่วยเหลือผู้อื่นที่ทรงคุณค่าที่มีผลตอบแทนคือคำชื่นชม
- ทำได้ดี + มีรายได้ จะเป็นการเรียนรู้ที่นำคุณไปสู่ความเชี่ยวชาญ คุณจะได้รับรายได้จากสิ่งที่คุณทำ และทำได้เหนือกว่าคนอื่น ๆ แต่มันอาจไม่ยืนยาวเพราะจะมีคนที่พร้อม Disrupt หรืออาจเป็นตัวคุณเองที่เบื่อไปก่อน
- ตามเทรน + มีรายได้ ชัดเจนว่ามันคือการเรียนรู้ที่มีอนาคต มันจะนำคุณไปสู่อาชีพดี ๆ ที่อาจมีรายได้สูง แต่แน่นอนคุณอาจต้องแลกกับการที่ไม่มีความสุข ถ้าตอนนี้คุณยังไม่แน่ชัดในความชอบของตัวเอง สิ่งนี้อาจเป็นทางเลือกที่ดีต่อตัวคุณ
ในตอนนี้ภาพต่าง ๆ น่าจะเริ่มชัดเจนขึ้น งั้นรอบนี้ลองนำ 3 ใน 4 ด้านมารวมกันดู จะเห็นอะไรบ้างนะ
- รัก + ทำได้ดี + ตามเทรน มันช่างเต็มไปด้วยพลังและคุณค่า คุณคงเป็นคนที่มีความสุขกับการเรียนรู้มาก แต่ก็ยังอยู่แค่ระดับงานอดิเรกเพราะมันยังขาดรายได้อยู่ ให้ลองใช้ความสร้างสรรค์อีกซักนิดหาหนทางสร้างรายได้
- รัก + ทำได้ดี + มีรายได้ เป็นการเรียนรู้ที่นำไปสู่อาชีพในฝัน ได้ทั้งใจ ได้ทั้งเงิน ได้ทั้งงาน แต่ขาดอีกนิดคือเรื่องของอนาคต เพราะหากเกิดการเปลี่ยนแปลงความฝันของคุณอาจสลายไปได้เลย ลองปรับมุมมองเชื่อมต่อสิ่งที่เรียนรู้ให้ไปสู่ทิศทางแห่งอนาคต มันไม่ยากเลย
- รัก + ตามเทรน + มีรายได้ เป็นอีกเส้นทางที่การเรียนรู้นำไปสู่การงานที่มีอนาคต ชีวิตดีงานดีแต่ยากลำบาก เพราะต้องแบกรับความไม่ถนัดและความตึงเครียดอย่างสูง ลองแสวงหาช่องทางที่จะทำให้เราเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ด้วยวิธีการที่ง่ายขึ้นดู คุณมาถูกทางแล้ว
- ทำได้ดี + มีรายได้ + ตามเทรน ช่างเป็นการเรียนรู้ที่สร้างความพร้อมให้แก่ชีวิตอย่างสูง เหลือก็แค่คุณจะทนอยู่กับมันได้หรือไม่ ความอดทนคือกุญแจสำคัญสำหรับเรื่องนี้ เพราะในหลายกรณีของคนที่ทนได้มันก็สามารถเปลี่ยนเป็นความรักต่อสิ่งที่เรียนรู้ได้เช่นกัน แต่มันหมายถึงการอดทนอย่างมาก
และในตอนสุดท้ายเมื่อคุณรวมด้านทั้ง 4 ไว้ได้ IKIGAI ก็จะเกิดขึ้น แต่มันยังเป็นแค่เบื้องต้นเพราะยังมีสิ่งที่ลึกลงไป…..
